Beslenme
Normal olarak mantar gövdesinin sadece yüzde on kadarı kuru kütledir, geri kalan yüzde doksanını ise su oluşturur. Bu kuru kütlenin içeriğini şöyle açıklayabiliriz:
Karbonhidratlar:
Mantarlar bitkiler gibi fotosentez ile karbonhidrat oluşturmadıklarından prinç, mısır yada yada patates gibi yiyeceklerde bulunan yeşil bitki nişastasından yoksundurlar. Buna karşın onlara tat veren az miktarda şeker içerirler (özellikle mannitol).
Hücre zarları böceklerin vücüt yapılarını oluşturan kitin benzeri bir hidrokarbondan oluşmuştur. İnsanlar bu maddeyi sindiremeyip hemen hemen değişmeden dışkılarlar. Bu gün bu lifli maddenin sindirim kanallarında ne gibi yararlı fonksiyonları olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ama büyük bir olasılıkla bitkisel besinlerdeki selüloz lifleriyle aynı işlevi görmektedirler.
Proteinler:
Mantarlar esas olarak enzimlerden oluşurlar ve yaşamsal önemi olan bütün amino asitlerini içerirler. Hayvansal gıdalardaki proteinlerle karşılaştırıldığında mantarlar, kükürtlü amino asitleri çok daha azdır. Ayrıca bunlar pekçok bitkisel protoinlerden daha kalitelidirler ve çok miktarda tryptofan (indolylalanin) içerirler. Ne var ki 100 gram mantar sadece takriben birkaç gram protein içerir ve bu nedenle mantarlari bir protein kaynağı olarak düşünemeyiz.
Yağlar:
Çok az miktarda vardır ve bu nedenle besin değeri açısından bir anlam ifade etmezler.
Vitaminler:
Esas olarak mantarlarda B-tipi vitaminler ve C-vitamini (askorbinasit) bulunmaktadir. Ancak bilindiği gibi C-vitamini yüksek sıcaklıklara karşı hassas olduğundan mantarın pişirilme sürecinde büyük ölçüde yok olmaktadır.
Madensel tuzlar:
Mantarların yaş olarak ağırlıklarının takriben yüzde biri madensel tuzlardan oluşmaktadır. Büyük miktarlardaki kalyumdan başka besin değeri açısından dikkate değer miktarda kalsiyum, çinko, demir, manganez ve selenyum içerirler. Son yıllarda selenyumun değeri tartışılmaktadır. Çoğu mantar görece olarak çok selenyum içerirler. Mantarların biz insanların beslenme fizyolojisinde kapsadıkları önem ilk ve esas olarak işte bu önemli yaşamsal besin maddelerinin varlığından kaynaklanmaktadır.
Bu gün mantarlar düşük kalorili bir çeşni yemeğidir ama aynı zamanda yaşamsal madensel tuz içermeleri ve mide ve barsak çalışmalarını kuvvetlendirici yönleriyle de bizim için bir anlam ifade etmektedirler. Ayrıca tokluk duygusu vermeleri ve damak tadına hitabedişleriyle de mantarların soframızda belirli bir yerleri her zaman vardır.
Mantarlardaki protein miktarı hayvansal yiyeceklerdeki protein miktarından biraz az da olsa,vücutta birikme riski olmamasından dolayı tercih nedeni olmalıdır.Bunların yanında, mantarlardaki proteinlerde insanların beslenmesi için gerekli tüm amonoasitler de bulunmaktadır.
Mantar türleri içerisinde en fazla B1 ve B2 vitamini yaprak mantarında bulunmaktadır.Bu mantarların üretimi ülkemizde yaygınlaşmaktadır.Bu mantarlarda diğer sebze türlerinden 10 kat daha fazla B3 vitamini bulunmaktadır.Son yıllarda yapılan çalışmalarda bünyesinde bulunan bileşiklerin “Sarcoma-180” adı verilen
tümörlerin gelişmesini % 80 oranında durdurduğunun anlaşılması mantarın gıda olarak önemini arttırmaktadır..
Ülkemizde üretimi yeni yeni başlayan yaprak mantarı hakkında,Çin’de,düzenli olarak tüketilmesi halinde kansızlık,sindirim sistemi,boğaz ve barsak hastalıklarına iyi geldiğine inanılmaktadır.Avrupa ve Amerika ülkelerinde besin değeri ve tıbbi özellikleri açısından önemi anlaşıldıktan sonra üretimi hızla yaygınlaşmıştır.
Vitamin Değeri ve hangi hastalıklara iyi geldiği
Günümüzün hayat tarzı; stresin sinir damar ve kalb hastalıklarının giderek artmasına sebep olmaktadır. Yoğun iş temposu içinde çabuk yemek (fast food) fazla miktarda yağın alınmasına yol açmakta buna ilâveten masa başında uzun süreli oturma ve hareketsiz kalma alınan enerjinin bir kısmının kullanılmadan vücutta
depolanmasına sebep olmaktadır. Kalb-damar hastalıkları gelişmiş ülkelerin en büyük sıhhat problemlerinden biridir. Bu yüzden son 50 yılda koroner arter hastalıklarının gelişmesinde rol oynayan risk faktörlerinin ortaya çıkarılması ve bunların önlenmesi için çok sayıda çalışma yapılmıştır.
Mantarlar yüksek gıda değeri ve beslenmeye faydası bilinen gıdalardandır. Ayrıca bağışıklık sistemini düzenleyici ur teşekkülünü önleyici ve yan tesiri olmayan kan basıncını düşürücü hususiyetleri dolayısıyla bazı mantar türleri hususi olarak üretilmektedir.Yaprak mantarının % 80–90 kadarı su olduğundan taze mantarlar diğer sebzelere nazaran çok kolay sindirilen proteinlere sahiptir. Sağlık için gerekli olan proteinlerin yanında B kompleks vitaminler ve mineral maddeler bakımından da zengin olan mantarlar bütün olarak değerlendirildiğinde yüksek gıda değerine sahip nimetlerden kabul edilir.
Yorumlar
Yorum Gönder